Coraz więcej firm, zwłaszcza z branży IT, doradczej czy kreatywnej, decyduje się na nawiązywanie współpracy z osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą w modelu B2B. Teoretycznie korzyści są oczywiste: elastyczna współpraca, niższe koszty, brak obowiązków wynikających z Kodeksu pracy. Jednak rzeczywistość bywa bardziej złożona. Nieprawidłowe skonstruowanie relacji B2B może narazić pracodawcę na poważne konsekwencje – zarówno finansowe, jak i prawne.
Czym jest współpraca B2B z perspektywy pracodawcy?
W modelu B2B firma zawiera umowę o świadczenie usług z osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. Taka osoba formalnie nie jest już pracownikiem – nie obowiązują jej przepisy Kodeksu pracy. Pracodawca staje się zleceniodawcą, a dotychczasowy pracownik – niezależnym kontrahentem.
Z perspektywy firmy oznacza to większą elastyczność w kształtowaniu relacji zawodowej. Nie obowiązują etatowe godziny pracy, urlopy, zwolnienia lekarskie czy odprawy. Wszystko reguluje umowa cywilnoprawna.
Prawa pracodawców i pracowników w kontekście zmiany sposobu zatrudnienia określa prawo pracy. Chcesz być na bieżąco? Zapisz się szkolenia z prawa pracy w Kadry Verte.
Dlaczego firmy wybierają B2B?
Zatrudnienie w modelu B2B niesie dla pracodawcy konkretne korzyści:
- niższe koszty zatrudnienia (brak składek ZUS po stronie pracodawcy),
- brak obowiązków wynikających z Kodeksu pracy (np. urlopów, odpraw),
- elastyczność – łatwość nawiązywania i rozwiązywania współpracy,
- możliwość wynagradzania za efekty, nie za czas pracy.
W praktyce jednak firmy często proponują kandydatom „wybór” – etat lub B2B – zachęcając do drugiej opcji wyższym wynagrodzeniem netto. Warto jednak pamiętać, że nieprawidłowo prowadzona współpraca B2B może zostać zakwestionowana przez organy nadzoru.
Pozorna swoboda – kiedy B2B staje się ukrytym etatem?
Zdarza się, że osoba formalnie będąca kontraktorem:
- pracuje w siedzibie firmy w określonych godzinach,
- otrzymuje polecenia służbowe od przełożonego,
- korzysta ze sprzętu i narzędzi firmy,
- uzgadnia urlopy i sposób wykonywania zadań.
Jeśli jednocześnie świadczy usługi wyłącznie dla jednej firmy, a współpraca trwa nieprzerwanie i faktury wystawiane są regularnie raz w miesiącu – może to sugerować, że mamy do czynienia z ukrytym stosunkiem pracy.
Co mówi prawo? Kiedy ZUS i PIP mogą zakwestionować B2B?
Zgodnie z art. 22 Kodeksu pracy, jeżeli dana osoba:
- wykonuje pracę na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy,
- w ustalonym miejscu i czasie,
- w zamian za wynagrodzenie,
to bez względu na nazwę umowy – mamy do czynienia ze stosunkiem pracy. W takiej sytuacji firma może zostać oskarżona o obchodzenie przepisów prawa pracy.
Dodatkowo, na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ZUS może uznać, że dana osoba była w rzeczywistości pracownikiem, a nie kontraktorem. W konsekwencji pracodawca może zostać zobowiązany do uregulowania zaległych składek – nawet z ostatnich 5 lat – wraz z odsetkami.
Odpowiedzialność firmy – finansowa i organizacyjna
Decydując się na współpracę B2B, pracodawca zyskuje swobodę, ale również ponosi odpowiedzialność:
- za zgodność relacji z przepisami prawa,
- za właściwe sformułowanie umowy i rzeczywistą niezależność kontraktora,
- za ryzyko kontroli ze strony ZUS lub PIP i ewentualnych roszczeń.
Nieprawidłowo ukształtowana relacja B2B może skutkować koniecznością wypłaty zaległych świadczeń pracowniczych, kar finansowych oraz zburzeniem zaufania w relacjach z zespołem.
Jak ograniczyć ryzyko? Kluczowe zasady dla pracodawcy
Aby współpraca B2B była bezpieczna i zgodna z przepisami, należy zadbać o:
- konkretny przedmiot umowy – wskazujący na świadczenie usług, a nie wykonywanie pracy,
- brak kierownictwa – osoba współpracująca sama decyduje, jak realizuje zadania,
- elastyczne godziny pracy i miejsce świadczenia usług,
- brak obowiązku osobistego świadczenia usług – możliwość podzlecania,
- rozliczanie za efekty, nie za obecność,
- unikanie ustalania urlopów i innych typowo pracowniczych zależności.
Czy jedna faktura miesięcznie to problem?
Nie ma przepisów, które zabraniają wystawiania jednej faktury w miesiącu. Jednak w połączeniu z innymi „etatowymi” cechami współpracy może to sugerować ukryty stosunek pracy. Dlatego warto:
- dopuszczać możliwość współpracy kontraktora z innymi firmami,
- unikać wyłączności bez uzasadnienia,
- nie stosować klauzul lojalnościowych, jeśli nie są konieczne.
Co powinno znaleźć się w dobrej umowie B2B?
Bezpieczna umowa o współpracy powinna jasno określać:
- zakres i sposób świadczenia usług,
- sposób raportowania i rozliczania efektów pracy,
- terminy i zasady płatności,
- odpowiedzialność za rezultaty,
- przekazanie praw autorskich (jeśli dotyczy),
- zachowanie poufności,
- warunki rozwiązania umowy.
Zanim przejdziesz na B2B – poznaj przepisy i chroń swoją firmę
Zatrudnienie w modelu B2B może przynieść firmie korzyści, ale tylko pod warunkiem, że jest zgodne z obowiązującym prawem. Chcesz mieć pewność, że Twoja firma działa legalnie i bezpiecznie? Zapisz się na szkolenia z prawa pracy, organizowane przez Kadry Verte. Dowiesz się, jak prawidłowo konstruować umowy, unikać błędów przy zatrudnianiu kontraktorów i jak chronić się przed ryzykiem kontroli ZUS czy PIP. Przepisy się zmieniają – my trzymamy rękę na pulsie. Dołącz do grona świadomych pracodawców.
Podsumowanie: B2B to korzystna forma współpracy – pod warunkiem ostrożności
Współpraca B2B może być wygodna i efektywna – zarówno dla pracodawcy, jak i współpracownika – ale nie może być formą obejścia przepisów prawa pracy. Kluczowe znaczenie ma nie tylko treść umowy, ale także sposób realizacji współpracy w praktyce.
Zanim zaproponujesz taką formę zatrudnienia – skonsultuj się z prawnikiem lub doradcą podatkowym, dokładnie zaplanuj model współpracy i zadbaj o dokumentację. To pozwoli uniknąć ryzyka kosztownych kontroli i sporów sądowych.
Jeśli nie masz pewności, jak to zrobić zapisz się na szkolenia z prawa pracy. Dzięki odpowiedniemu wsparciu możesz uniknąć błędów i działać zgodnie z obowiązującymi przepisami.
